ਸਮਝ ਅਤੇ ਬਚਾਅ 

ਡੇਅਰੀ ਫਾਰਮਰਾਂ ਲਈ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ "ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਬੁਖਾਰ" (Three-Day Sickness), ਜਿਸਨੂੰ ਬੋਵਾਈਨ ਐਫੀਮੇਰਲ ਫੀਵਰ (Bovine Ephemeral Fever - BEF) ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰਮ ਅਤੇ ਨਮੀ ਵਾਲੇ ਮੌਸਮ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ ਮਹੀਨਿਆਂ (ਜੁਲਾਈ ਤੋਂ ਸਤੰਬਰ) ਦੌਰਾਨ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਡੇਅਰੀ ਫਾਰਮਿੰਗ 'ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਆਰਥਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਓ, ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਜਾਣੀਏ।

ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਬੁਖਾਰ ਕੀ ਹੈ?

ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਬੁਖਾਰ ਪਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਇਰਲ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਐਫੀਮੇਰੋਵਾਇਰਸ (Ephemerovirus) ਨਾਮਕ ਵਾਇਰਸ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ "ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਬੁਖਾਰ" ਇਸ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੱਛਣ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 2-3 ਦਿਨਾਂ (ਕਈ ਵਾਰ 1 ਤੋਂ 5 ਦਿਨਾਂ) ਤੱਕ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਸ਼ੂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੱਛਰਾਂ, ਮੱਖੀਆਂ ਅਤੇ  ਚਿੱਚੜਾਂ ਵਰਗੇ ਖੂਨ ਚੂਸਣ ਵਾਲੇ ਕੀੜਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਫੈਲਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਵੈਕਟਰ-ਬੋਰਨ (vector-borne) ਬਿਮਾਰੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰਮ, ਖੰਡੀ ਅਤੇ ਉਪ-ਖੰਡੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਕੀੜੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਲੱਛਣ

ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਲੱਛਣ ਅਚਾਨਕ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ:

 • ਅਚਾਨਕ ਬੁਖਾਰ: ਪਸ਼ੂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ 104-107°F ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਲੱਛਣ ਹੈ।

 • ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਅਤੇ ਸੁਸਤੀ: ਪਸ਼ੂ ਬਹੁਤ ਕਮਜ਼ੋਰ ਅਤੇ ਸੁਸਤ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਖੜ੍ਹਨ ਜਾਂ ਚੱਲਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਅਕਸਰ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਲੇਟਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

 • ਜੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਅਤੇ ਲੰਗੜਾਪਨ: ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਜੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਸ਼ੂ ਲੰਗੜਾ ਕੇ ਚੱਲਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰੀ ਇੱਕ ਜਾਂ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੱਤਾਂ 'ਤੇ ਭਾਰ ਪਾਉਣ ਤੋਂ ਝਿਜਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲੱਛਣ ਇੱਕ ਲੱਤ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਲੱਤ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹਨ।

 • ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੰਬਣੀ: ਪਸ਼ੂ ਦੇ ਸਰੀਰ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੰਬਣੀ ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

 • ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਕਮੀ: ਡੇਅਰੀ ਗਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁੱਧ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਅਚਾਨਕ ਅਤੇ ਨਾਟਕੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਈ ਵਾਰ ਲਗਭਗ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਆਰਥਿਕ ਝਟਕਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

 • ਭੁੱਖ ਅਤੇ ਪਿਆਸ ਵਿੱਚ ਕਮੀ: ਪਸ਼ੂ ਨੂੰ ਭੁੱਖ ਘੱਟ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਝਿਜਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

 • ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ: ਕੁਝ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਜਾਂ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੱਕ ਵਿੱਚੋਂ ਪਾਣੀ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ।

 • ਅੱਖਾਂ ਅਤੇ ਨੱਕ ਵਿੱਚੋਂ ਪਾਣੀ ਆਉਣਾ: ਪਸ਼ੂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਅਤੇ ਨੱਕ ਵਿੱਚੋਂ ਪਾਣੀ ਵਰਗਾ ਡਿਸਚਾਰਜ ਨਿਕਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।

 • ਲੱਛਣਾਂ ਦੀ ਅਵਧੀ: ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਲੱਛਣ 2-3 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸਿਖਰ ਛੂਹ ਕੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸੁਧਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਕੁਝ ਹੋਰ ਦਿਨਾਂ ਜਾਂ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੱਕ ਰਹਿ ਸਕਦੀ ਹੈ।

 • ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲੇ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦਰ: ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਘੱਟ ਮੌਤ ਦਰ ਵਾਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ, ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਣਾਅ ਜਾਂ ਸੈਕੰਡਰੀ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੀ ਲਾਗ ਵਾਲੇ ਪਸ਼ੂਆਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੁੱਧ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਗਾਵਾਂ ਜਾਂ ਬੁੱਢੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ, ਗੰਭੀਰਤਾ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮੌਤ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਬਿਮਾਰੀ ਕਿਵੇਂ ਫੈਲਦੀ ਹੈ?

ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਬੁਖਾਰ ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਸੰਕਰਮਿਤ ਮੱਛਰਾਂ, ਮੱਖੀਆਂ, ਚਿੱਚੜਾਂ ਅਤੇ ਛੋਟੇ, ਉੱਡਣ ਵਾਲੇ ਕੀੜੇ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਫੈਲਦਾ ਹੈ।

 • ਵੈਕਟਰ-ਬੋਰਨ ਪ੍ਰਸਾਰਣ: ਇਹ ਕੀੜੇ ਸੰਕਰਮਿਤ ਪਸ਼ੂ ਦਾ ਖੂਨ ਚੂਸਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਪਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਸਿੱਧੇ ਪਸ਼ੂ ਤੋਂ ਪਸ਼ੂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਫੈਲਦੀ।

 • ਮੌਸਮੀ ਪ੍ਰਭਾਵ: ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਅਕਸਰ ਗਰਮ ਅਤੇ ਬਰਸਾਤੀ ਮੌਸਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਧਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਜਿਹੇ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਮੱਛਰਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕੀੜਿਆਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਸਹੀ ਪਛਾਣ 

ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਬੁਖਾਰ ਦੀ ਪਛਾਣ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਲੀਨਿਕਲ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਲੱਛਣ ਕਾਫ਼ੀ ਖਾਸ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

 • ਕਲੀਨਿਕਲ ਲੱਛਣ: ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ, ਜੋੜਾਂ ਦਾ ਦਰਦ, ਕਮਜ਼ੋਰੀ, ਦੁੱਧ ਦਾ ਅਚਾਨਕ ਘਟਣਾ, ਅਤੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦਾ ਛੋਟੀ ਮਿਆਦ (2-3 ਦਿਨ) ਵਿੱਚ ਸੁਧਰਨਾ ਇਸਦੇ ਮੁੱਖ ਸੰਕੇਤ ਹਨ।

 • ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਜਾਂਚਾਂ: ਪੁਸ਼ਟੀ ਲਈ ਖੂਨ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਲਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਪਛਾਣ ਜਾਂ ਵਾਇਰਸ ਵਿਰੁੱਧ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਉਦੋਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕਿਸੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਦੇਖੀ ਜਾਵੇ।

 • ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਕਰਨਾ: ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸਨੂੰ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਿਲਕ ਫੀਵਰ, ਮੂੰਹ ਖ਼ੁਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ (FMD), ਜਾਂ ਹੋਰ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਲੰਗੜਾਪਨ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।

ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ

ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਵਾਇਰਲ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਇਸਦਾ ਕੋਈ ਖਾਸ ਐਂਟੀਵਾਇਰਲ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਲਾਜ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਹਾਇਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਪਸ਼ੂ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਦੇਣਾ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਠੀਕ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਸਹਾਇਕ ਇਲਾਜ:

 • ਦਰਦ ਅਤੇ ਬੁਖਾਰ ਘਟਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ (NSAIDs): ਵੈਟਰਨਰੀਅਨ ਦੀ ਸਲਾਹ 'ਤੇ, ਨਾਨ-ਸਟੀਰੌਇਡਲ ਐਂਟੀ-ਇੰਫਲੇਮੇਟਰੀ ਡਰੱਗਜ਼ (NSAIDs) ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਫਲੂਨਿਕਸਿਨ ਮੇਗਲੂਮਾਈਨ (Flunixin Meglumine) ਜਾਂ ਕੀਟੋਪ੍ਰੋਫੇਨ (Ketoprofen) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬੁਖਾਰ ਘਟਾਉਣ, ਦਰਦ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਦੇਣ ਅਤੇ ਸੋਜ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

 • ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ: ਜੇ ਪਸ਼ੂ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਪੀ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਟਿਡ ਹੈ, ਤਾਂ ਨਸਾਂ ਰਾਹੀਂ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

 • ਵਿਟਾਮਿਨ ਅਤੇ ਟੌਨਿਕ: ਪਸ਼ੂ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦੂਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਰਿਕਵਰੀ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ ਕੰਪਲੈਕਸ ਜਾਂ ਲੀਵਰ ਟੌਨਿਕ ਦਿੱਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।

 • ਪਸ਼ੂ ਨੂੰ ਆਰਾਮ: ਬਿਮਾਰ ਪਸ਼ੂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਅਤੇ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਰੱਖੋ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੂੰ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਤਣਾਅ ਹੋਵੇ।

 • ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਖ਼ੁਰਾਕ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ: ਹਮੇਸ਼ਾ ਤਾਜ਼ਾ ਅਤੇ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਓ। ਪਸ਼ੂ ਨੂੰ ਨਰਮ ਅਤੇ ਸੁਆਦੀ ਖੁਰਾਕ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਥੋੜ੍ਹੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਖਾਵੇ।

 • ਦੁੱਧ ਚੋਣ ਬੰਦ ਕਰਨਾ: ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਜਿੱਥੇ ਪਸ਼ੂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੈ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਲਗਭਗ ਬੰਦ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਦੁੱਧ ਚੋਣ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਬੰਦ ਕਰਨਾ ਉਚਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਪਸ਼ੂ ਦੀ ਊਰਜਾ ਰਿਕਵਰੀ 'ਤੇ ਲੱਗੇ।

ਰੋਕਥਾਮ ਅਤੇ ਕੰਟਰੋਲ

ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਬੁਖਾਰ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਤਮ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਕੀੜਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਫੈਲਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਕੁਝ ਕਦਮਾਂ ਨਾਲ ਇਸਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ:

 • ਟੀਕਾਕਰਨ: ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਆਮ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਇਸਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਟੀਕਾਕਰਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੈ।

 • ਵੈਕਟਰ ਕੰਟਰੋਲ:

   - ਮੱਛਰਾਂ ਅਤੇ ਕੀੜਿਆਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਖੜ੍ਹੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ (ਜਿੱਥੇ ਕੀੜੇ ਆਂਡੇ ਦਿੰਦੇ ਹਨ) ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰੋ।

   - ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ ਅਤੇ ਰਾਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸ਼ੈੱਡਾਂ ਜਾਂ ਅੰਦਰੂਨੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਜਿੱਥੇ ਕੀੜਿਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

   - ਕੀੜੇ ਭਜਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸਪਰੇਅ ਜਾਂ ਪਸ਼ੂਆਂ 'ਤੇ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।

 • ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ 'ਤੇ ਨਿਯੰਤਰਣ: ਬਿਮਾਰੀ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਨਵੇਂ ਪਸ਼ੂ ਖਰੀਦਣ ਵੇਲੇ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤੋ।

 • ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ: ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਫੈਲਣ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਤੁਰੰਤ ਸਥਾਨਕ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਦਿਓ ਤਾਂ ਜੋ ਕੰਟਰੋਲ ਦੇ ਉਪਾਅ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਣ।

 • ਚੰਗੀ ਫਾਰਮ ਬਾਇਓਸੁਰੱਖਿਆ: ਫਾਰਮ 'ਤੇ ਸਾਫ਼-ਸਫ਼ਾਈ ਬਣਾਈ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਨਿਯਮਤ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰੋ।

ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਬੁਖਾਰ ਦਾ ਡੇਅਰੀ ਫਾਰਮ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ

ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਬੁਖਾਰ ਦਾ ਡੇਅਰੀ ਫਾਰਮਰਾਂ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਆਰਥਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ:

 • ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਕਮੀ:

   - ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਦੁੱਧ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਗਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਬੁਖਾਰ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਕਾਰਨ ਗਾਵਾਂ ਦਾ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਅਚਾਨਕ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਈ ਵਾਰ ਤਾਂ 70% ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ।

   - ਕੁਝ ਗਾਵਾਂ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਡ੍ਰਾਈ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਫਾਰਮਰ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

   - ਭਾਵੇਂ ਪਸ਼ੂ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਆਉਣ ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਫਿਰ ਪੱਕੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਘੱਟ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

 • ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਭਾਰ 'ਤੇ ਅਸਰ:

   - ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ, ਜੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਅਤੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਪਸ਼ੂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭਾਰ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

   - ਇਸ ਨਾਲ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।

• ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦਾ ਖਰਚਾ 

   - ਬਿਮਾਰ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਫੀਸ 'ਤੇ ਖਰਚਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।

  • ਨਸਲਕਸ਼ੀ 'ਤੇ ਅਸਰ:

   - ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਗਰਭਵਤੀ ਗਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਗਰਭਪਾਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

  - ਸੰਪੂਰਨ ਸਿਹਤ ਠੀਕ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਜਨਨ ਸਮਰੱਥਾ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

 • ਮੌਤ ਦਰ:

   - ਭਾਵੇਂ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਬੁਖਾਰ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦਰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ (1-2%) ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਕੁਝ ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਜੇ ਸਹੀ ਇਲਾਜ ਨਾ ਮਿਲੇ, ਤਾਂ ਪਸ਼ੂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਡੇਅਰੀ ਫਾਰਮ ਲਈ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ ਹੈ।

 • ਮੱਛਰਾਂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਦਾ ਵਾਧੂ ਬੋਝ:

   - ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਮੱਛਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਫੈਲਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਫਾਰਮ 'ਤੇ ਮੱਛਰਾਂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਵਾਧੂ ਉਪਾਅ ਕਰਨੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਖੜ੍ਹੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ, ਸਪਰੇਅ ਕਰਨਾ ਆਦਿ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਸਮਾਂ ਅਤੇ ਪੈਸਾ ਖਰਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਸਿੱਟਾ

ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਬੁਖਾਰ ਡੇਅਰੀ ਪਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਦੋਂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਪਸ਼ੂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਣ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਹੋਣਾ, ਇਸਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨਾ, ਅਤੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ 'ਤੇ ਤੁਰੰਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਸਹੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਉਪਾਅ  ਤੁਹਾਡੇ ਡੇਅਰੀ ਫਾਰਮ ਨੂੰ ਇਸਦੇ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਨਿਯਮਤ ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਫਾਰਮ ਬਾਇਓਸੁਰੱਖਿਆ ਤੁਹਾਡੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਕ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੁੰਜੀ ਹੈ।

ਡੇਅਰੀ ਪਸ਼ੂਆਂ ਲਈ ਪਾਣੀ ਦਾ ਮਹੱਤਵ 

ਖ਼ੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ

ਤਪਦੀਆਂ ਲੋਆਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਤੀ ਸਲਾਹਾਂ 

ਪਾਣੀ ਦਾ ਡਿੱਗਦਾ ਪੱਧਰ ਖ਼ਤਰੇ ਦੀ ਘੰਟੀ: ਕਾਹਨ ਸਿੰਘ ਪਨੂੰ