ਪਸ਼ੂ ਸੰਭਾਲ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸੰਭਾਲ ਨਾ ਭੁੱਲੋ
ਪਸ਼ੂ ਸੰਭਾਲ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸੰਭਾਲ ਨਾ ਭੁੱਲੋ
ਡੇਅਰੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ
JULY 2025
TEAM DAIRY GUARDIAN
ਡੇਅਰੀ ਫਾਰਮਿੰਗ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਪੇਸ਼ਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਰਪਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਲਗਾਤਾਰ ਆਪਣੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ, ਆਰਾਮ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹੋ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਦੁੱਧ ਚੋਣ, ਖੁਰਾਕ ਦੇਣ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਫਾਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀਆਂ ਰੁਟੀਨਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਹਿਲੂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਹੈ: ਤੁਹਾਡੀ ਆਪਣੀ ਸਵੈ-ਦੇਖਭਾਲ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹੋ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਆਪਣੀ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਤੁਹਾਡੇ ਫਾਰਮ ਦੀ ਨਿਰੰਤਰ ਸਫਲਤਾ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ਲਈ ਵੀ ਬਰਾਬਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।
ਡੇਅਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਜੋੜਾਂ, ਕਮਰ ਅਤੇ ਪਿੱਠ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ੋਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਦਾ ਪੂਰਾ ਖਿਆਲ ਰੱਖੋ। ਯਾਦ ਰੱਖੋ, ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡਾ ਸਰੀਰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰਹੇਗਾ, ਤਾਂ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਪੂਰੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨਾਲ ਕਰ ਸਕੋਗੇ।
ਆਓ, ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੁਕਤਿਆਂ 'ਤੇ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਡੇਅਰੀ ਦੇ ਕੰਮ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਜਿਊਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨਗੇ।
ਡੇਅਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਭਾਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤੂੜੀ ਦੀਆਂ ਗੱਠਾਂ, ਪਸ਼ੂਆਂ ਦਾ ਚਾਰਾ, ਜਾਂ ਦੁੱਧ ਦੇ ਕੈਨ ਚੁੱਕਣੇ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ। ਪਰ ਅਕਸਰ ਅਸੀਂ ਕਾਹਲੀ ਵਿੱਚ ਗਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਭਾਰ ਚੁੱਕ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਮਰ ਦਰਦ ਜਾਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਖਿੱਚ ਪੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਖਿਆਲ ਰੱਖੋ:
• ਗੋਡਿਆਂ ਤੋਂ ਝੁਕੋ, ਕਮਰ ਤੋਂ ਨਹੀਂ: ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨੁਕਤਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਭਾਰੀ ਚੀਜ਼ ਚੁੱਕਣੀ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਕਮਰ ਤੋਂ ਝੁਕਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਆਪਣੇ ਗੋਡਿਆਂ ਨੂੰ ਮੋੜੋ ਅਤੇ ਅੱਡੀਆਂ 'ਤੇ ਭਾਰ ਪਾ ਕੇ ਹੇਠਾਂ ਬੈਠੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੀ ਕਮਰ 'ਤੇ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਲੱਤਾਂ ਦੀਆਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਪਵੇਗਾ।
• ਵਸਤੂ ਨੂੰ ਸਰੀਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰੱਖੋ: ਭਾਰ ਚੁੱਕਦੇ ਸਮੇਂ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਜਿੰਨਾ ਹੋ ਸਕੇ ਨੇੜੇ ਰੱਖੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਗੁਰੂਤਾ ਕੇਂਦਰ 'ਤੇ ਘੱਟ ਦਬਾਅ ਪਵੇਗਾ ਅਤੇ ਕਮਰ 'ਤੇ ਬੋਝ ਘਟੇਗਾ।
• ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਅਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਨਾਲ ਉੱਠੋ: ਝਟਕੇ ਨਾਲ ਉੱਠਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਕੰਟਰੋਲ ਨਾਲ ਸਿੱਧੇ ਹੋਵੋ। ਆਪਣੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
• ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਮੋੜਨ ਤੋਂ ਬਚੋ: ਭਾਰ ਚੁੱਕ ਕੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਮੋੜਨ ਤੋਂ ਬਚੋ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕਮਰ ਤੋਂ। ਜੇਕਰ ਮੁੜਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਮੋੜੋ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਉਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਘੁਮਾਓ, ਨਾ ਕਿ ਸਿਰਫ ਕਮਰ ਨੂੰ।
• ਮਦਦ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਨਾ ਝਿਜਕੋ: ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਾਰੀ ਲੱਗੇ ਜਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲੱਗੇ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇਕੱਲੇ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕ ਸਕਦੇ, ਤਾਂ ਦੂਸਰੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮਦਦ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਨਾ ਝਿਜਕੋ। ਸਿਹਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੁਝ ਨਹੀਂ।
ਡੇਅਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਅਕੜਾਅ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਸਵੇਰੇ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਕੰਮ ਖਤਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਦੀਆਂ ਹਲਕੀਆਂ ਸਟ੍ਰੈਚਿੰਗ ਕਸਰਤਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਪਿੱਠ ਨੂੰ ਲਚਕੀਲਾ ਰੱਖਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਦਰਦ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣਗੀਆਂ। ਇਹ ਕਸਰਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਘਰ ਬੈਠੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ:
• ਬਾਹਾਂ ਅਤੇ ਮੋਢਿਆਂ ਦੀ ਸਟ੍ਰੈਚ:
- ਆਪਣੀਆਂ ਬਾਹਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਅਤੇ ਪਿੱਛੇ ਵੱਡੇ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਘੁਮਾਓ।
- ਇੱਕ ਬਾਂਹ ਨੂੰ ਸਿੱਧੀ ਕਰਕੇ ਦੂਸਰੀ ਬਾਂਹ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਪਾਰ ਖਿੱਚੋ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਜੱਫੀ ਪਾ ਰਹੇ ਹੋ।
• ਕਮਰ ਅਤੇ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਦੀ ਸਟ੍ਰੈਚ:
- ਸਿੱਧੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਕੇ, ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਕਮਰ 'ਤੇ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਪਿੱਛੇ ਵੱਲ ਝੁਕੋ, ਜਿੰਨਾ ਤੁਸੀਂ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਕਰ ਸਕੋ।
- ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਬੈਠ ਕੇ, ਇੱਕ ਲੱਤ ਨੂੰ ਸਿੱਧੀ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਦੂਸਰੀ ਨੂੰ ਮੋੜ ਕੇ ਸਿੱਧੀ ਲੱਤ ਦੇ ਪਾਰ ਰੱਖੋ। ਹੁਣ ਉਸ ਲੱਤ ਵੱਲ ਮੁੜੋ ਜੋ ਮੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਆਪਣੀ ਕਮਰ ਨੂੰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਘੁਮਾਓ।
• ਲੱਤਾਂ ਅਤੇ ਪੱਟਾਂ ਦੀ ਸਟ੍ਰੈਚ:
- ਕੰਧ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਕੇ, ਆਪਣੇ ਇੱਕ ਪੈਰ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਵੱਲ ਮੋੜੋ ਅਤੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਫੜ ਕੇ ਅੱਡੀ ਨੂੰ ਕਮਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ।
- ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਅੱਗੇ ਫੈਲਾਓ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਅੰਗੂਠਿਆਂ ਨੂੰ ਫੜਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ (ਜੇ ਪਹੁੰਚ ਸਕੋ)।
• ਗਰਦਨ ਦੀ ਸਟ੍ਰੈਚ: ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਆਪਣੀ ਗਰਦਨ ਨੂੰ ਸੱਜੇ-ਖੱਬੇ ਅਤੇ ਉੱਪਰ-ਹੇਠਾਂ ਘੁਮਾਓ। ਆਪਣੇ ਕੰਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮੋਢੇ ਵੱਲ ਝੁਕਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ।
ਹਰ ਸਟ੍ਰੈਚ ਨੂੰ 15-20 ਸਕਿੰਟਾਂ ਲਈ ਰੋਕ ਕੇ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਡੂੰਘੇ ਸਾਹ ਲਓ। ਇਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤਾਜ਼ਗੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਵਾਏਗਾ।
ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਚਾਰਾ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਚੰਗਾ ਦੁੱਧ ਦੇ ਸਕਣ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਵੀ ਊਰਜਾ ਲਈ ਚੰਗੇ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
• ਸੰਤੁਲਿਤ ਖੁਰਾਕ: ਆਪਣੇ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡ੍ਰੇਟਸ (ਊਰਜਾ ਲਈ ਜਿਵੇਂ ਰੋਟੀ, ਚੌਲ), ਪ੍ਰੋਟੀਨ (ਪਿੱਠ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਲਈ ਜਿਵੇਂ ਦਾਲਾਂ, ਪਨੀਰ, ਦੁੱਧ), ਅਤੇ ਫਲ ਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ (ਵਿਟਾਮਿਨਾਂ ਤੇ ਖਣਿਜਾਂ ਲਈ) ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ। ਤੇਲ ਵਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ।
• ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਖਾਣਾ: ਨਾਸ਼ਤਾ, ਦੁਪਹਿਰ ਦਾ ਖਾਣਾ ਅਤੇ ਰਾਤ ਦਾ ਖਾਣਾ ਨਿਯਮਿਤ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਖਾਓ। ਭੋਜਨ ਛੱਡਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਦੀ ਕਮੀ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ।
• ਕਾਫ਼ੀ ਪਾਣੀ ਪੀਓ: ਸਰੀਰਕ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਪਸੀਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਦਿਨ ਭਰ ਕਾਫ਼ੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਪੀਓ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ, ਲੱਸੀ, ਨਿੰਬੂ ਪਾਣੀ ਜਾਂ ਓ.ਆਰ.ਐਸ. ਦਾ ਘੋਲ ਵੀ ਪੀ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਥਕਾਵਟ, ਸਿਰ ਦਰਦ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਡੇਅਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਛੋਟੀਆਂ-ਮੋਟੀਆਂ ਸੱਟਾਂ ਜਾਂ ਚੋਟਾਂ ਲੱਗਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੁਝ ਸੁਰੱਖਿਆ ਉਪਕਰਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ:
• ਮਜ਼ਬੂਤ ਜੁੱਤੇ: ਚੰਗੇ ਗ੍ਰਿੱਪ ਵਾਲੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਜੁੱਤੇ ਪਾਓ ਜੋ ਫਿਸਲਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਚੀਜ਼ ਡਿੱਗਣ 'ਤੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ।
• ਦਸਤਾਨੇ: ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਚਾਰੇ, ਤਿੱਖੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਜਾਂ ਰਸਾਇਣਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਦਸਤਾਨੇ ਪਹਿਨੋ ਤਾਂ ਜੋ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਕੱਟਾਂ, ਖੁਰਚਿਆਂ ਜਾਂ ਰਸਾਇਣਕ ਜਲਣ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।
• ਮਾਸਕ: ਜੇਕਰ ਡੇਅਰੀ ਵਿੱਚ ਧੂੜ, ਪਰਾਗ ਜਾਂ ਐਲਰਜੀ ਵਾਲੀ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਹੈ, ਤਾਂ ਮਾਸਕ ਪਹਿਨਣਾ ਤੁਹਾਡੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
• ਗੋਡਿਆਂ ਦੇ ਪੈਡ: ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਜਾਂ ਗੋਡਿਆਂ ਭਾਰ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਗੋਡਿਆਂ ਦੇ ਪੈਡ ਪਹਿਨਣਾ ਜੋੜਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਅਤੇ ਦਰਦ ਤੋਂ ਬਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਹਤ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ, ਤੁਹਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਡੇਅਰੀ ਦੇ ਕੰਮ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਭਾਲ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਪਣੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰਨਾ ਵੀ ਤੁਹਾਡੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿਓ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਜੀਵਨ ਜੀਓ।