ਮੱਕੀ ਦਾ ਸਾਈਲੇਜ਼

ਮੱਕੀ ਦਾ ਸਾਈਲੇਜ਼ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਅਚਾਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਆਧੁਨਿਕ ਡੇਅਰੀ ਫਾਰਮਿੰਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੂਲ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਜੋ ਵਧੀਆ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰਖਦੇ ਹਨ। ਖ਼ੁਰਾਕ ਦੀਆਂ ਵਧਦੀਆਂ ਲਾਗਤਾਂ ਅਤੇ ਹਰੇ ਚਾਰੇ ਦੀ ਉਪਲੱਬਧਤਾ ਵਿੱਚ ਉਤਾਰ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਦੇ ਚਲਦੇ, ਮੱਕੀ ਦਾ ਸਾਈਲੇਜ਼ ਇੱਕ ਲਗਾਤਾਰ, ਉੱਚ-ਊਰਜਾ ਵਾਲਾ ਵਿਕਲਪ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਫਾਰਮ ਦੀ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਨੂੰ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲੇਖ ਮੱਕੀ ਸਾਈਲੇਜ਼ ਦੀ ਤਿਆਰੀ, ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਖ਼ੁਰਾਕ ਵਜੋਂ ਦੇਣ ਸਬੰਧੀ ਹਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਸਾਈਲੇਜ਼ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?

ਸਾਈਲੇਜ਼ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ ਹੋਇਆ ਚਾਰਾ ਹੈ ਜੋ ਹਰੇ ਚਾਰੇ ਤੋਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਐਨਾਏਰੋਬਿਕ (ਬਿਨਾਂ ਆਕਸੀਜਨ) ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਰਾਹੀਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਫਰਮੈਂਟੇਸ਼ਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਲੈਕਟਿਕ ਐਸਿਡ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਚਾਰੇ ਦੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸੰਭਾਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਸਾਈਲੇਜ਼ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਹਰੇ (ਤਾਜ਼ੇ) ਚਾਰੇ ਨੂੰ ਕੱਟਣਾ, ਦਬਾਉਣਾ ਅਤੇ ਫਰਮੈਂਟੇਸ਼ਨ ਲਈ ਸਾਇਲੋ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਿੱਟ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਰੱਖਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਹਵਾ ਸਾਈਲੇਜ਼ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਨਾ ਕਰ ਸਕੇ। ਲੱਗਭੱਗ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੇ ਹਰੇ ਚਾਰੇ ਤੋਂ ਸਾਈਲੇਜ਼ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਵਜੋਂ, ਮੱਕੀ, ਜਵਾਰ, ਰਾਈ, ਕਣਕ ਅਤੇ ਬਾਜਰਾ ਆਦਿ। 

ਮੱਕੀ ਦਾ ਸਾਈਲੇਜ਼

ਮੱਕੀ ਸਾਈਲੇਜ਼ ਇੱਕ ਫਰਮੈਂਟੇਡ, ਉੱਚ ਨਮੀ ਵਾਲਾ ਚਾਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਪੂਰੇ ਮੱਕੀ ਦੇ ਪੌਦੇ—ਤਣਾ, ਪੱਤੇ, ਗੁੱਲ ਅਤੇ ਦਾਣੇ—ਤੋਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੱਕੀ ਦੀ “ਮਿਲਕ ਲਾਈਨ” ਦੇਖ ਕੇ ਕੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ (ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਪੇਜ਼ 20 ‘ਤੇ), ਬਰੀਕ ਕੁਤਰ ਕੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੱਬਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਵਾ-ਰੋਧਕ (air-tight) ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਫਰਮੈਂਟ ਹੋ ਸਕੇ। ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਚਾਰਾ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ ਸਵਾਦ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਊਰਜਾ, ਫਾਈਬਰ ਅਤੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਚਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟਸ (ਸਟਾਰਚ) ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ—ਜੋ ਡੇਅਰੀ ਗਾਵਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਹੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਮੱਕੀ ਸਾਈਲੇਜ਼ ਦੇ ਫਾਇਦੇ

1. ਉੱਚ ਊਰਜਾ ਵਾਲਾ ਚਾਰਾ – ਮੱਕੀ ਵਿੱਚ ਸਟਾਰਚ ਵਧੀਆ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਊਰਜਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।

2. ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਚਣਯੋਗ – ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਜਦੋਂ ਇਹ ਸਹੀ ਸਮੇਂ ’ਤੇ ਕੱਟਿਆ ਅਤੇ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇ।

3. ਸੁਆਦਿਸ਼ਟ – ਪਸ਼ੂ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਇਸਨੂੰ ਖਾਂਦੇ ਹਨ।

4. ਸਾਲ ਭਰ ਉਪਲੱਬਧ – ਇਕ ਵਾਰੀ ਫਰਮੈਂਟੇਸ਼ਨ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ 12 ਤੋਂ 18 ਮਹੀਨੇ ਤੱਕ ਵਰਤਣ ਯੋਗ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

5. ਉੱਚ ਪੈਦਾਵਾਰ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ – ਇੱਕ ਏਕੜ ਵਿੱਚੋਂ ਲੱਗਭੱਗ 180–220 ਕੁਇੰਟਲ (ਅਰਥਾਤ 18–22 ਟਨ) ਤੱਕ ਸਾਈਲੇਜ਼ ਤਿਆਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਸਾਈਲੇਜ਼ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਕਦਮ 

ਸਾਈਲੇਜ਼ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਛੇ ਮੁੱਖ ਕਦਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ:

1.  ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਈਲੇਜ਼ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਓ।

        2.  ਸਾਇਲੋ ਬਣਾਓ। 

3. ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਸਹੀ ਨਮੀ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦਿਓ।

4. ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਕੱਟੋ ਅਤੇ ਕੁਤਰੋ।

5. ਸਾਇਲੋ ਭਰੋ ਅਤੇ ਸਾਈਲੇਜ਼ ਨੂੰ ਜਿੰਨਾ ਹੋ ਸਕੇ ਦਬਾਓ।

6. ਸਾਇਲੋ ਨੂੰ ਢੱਕੋ ਅਤੇ ਸੀਲ ਕਰੋ।

ਸਾਈਲੇਜ਼ ਦੀ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਲਗਾਉਣਾ 

ਸਾਈਲੇਜ਼ ਦੀ ਲੋੜ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਸਾਇਲੋ ਦਾ ਆਕਾਰ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਤੱਤਾਂ ’ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ:

• ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ

• ਖ਼ੁਰਾਕ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਮਿਆਦ

• ਪੂਰੀ ਖ਼ੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਸਾਈਲੇਜ਼ ਦੀ ਮਾਤਰਾ 

• ਸਾਈਲੇਜ਼ ਦੀ ਡ੍ਰਾਈ ਮੈਟਰ ਮਾਤਰਾ 

• ਡ੍ਰਾਈ ਮੈਟਰ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ 

• ਸਾਈਲੇਜ਼ ਦੀ ਘਣਤਾ

ਉਦਾਹਰਨ:

ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਿਵਰਣਾਂ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਨ;

• ਇੱਕ ਗਾਂ

• ਖ਼ੁਰਾਕ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਮਿਆਦ 365 ਦਿਨ

• ਕੁੱਲ ਪਸ਼ੂ ਖ਼ੁਰਾਕ ਜੋ ਕਿ 50 ਕਿੱਲੋ ਹੈ, ਉਸਦਾ 50% ਸਾਈਲੇਜ਼ ਹੈ 

• ਸਾਈਲੇਜ਼ ਦਾ ਡ੍ਰਾਈ ਮੈਟਰ ਹੈ 30%

• ਡ੍ਰਾਈ ਮੈਟਰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੈ ਲੱਗਭੱਗ 15%

• ਸਾਈਲੇਜ਼ ਦੀ ਘਣਤਾ ਹੈ 18 ਕਿੱਲੋ/sqft

ਇਸ ਲਈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਜਿੰਨਾ ਸਾਈਲੇਜ਼ ਅਤੇ ਸਾਇਲੋ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ, ਉਹ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੋਵੇਗਾ:

       • ਲੋੜੀਂਦੀ ਖ਼ੁਰਾਕ:

1 ਗਾਂ x (50 ਕਿੱਲੋ ਦਾ 50%) x 365 ਦਿਨ = 9,125 ਕਿੱਲੋ ਖ਼ੁਰਾਕ 

       • ਕੁੱਲ ਖ਼ਰਾਬੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ:

ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ, ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਖ਼ੁਰਾਕ ਦਿੰਦੇ ਸਮੇਂ ਖ਼ਰਾਬੀ ਕਾਰਨ ਲੱਗਭੱਗ 15% ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਲਈ, ਤੁਹਾਨੂੰ 15% ਹੋਰ ਸਾਈਲੇਜ਼ ਦੀ ਲੋੜ ਪਵੇਗੀ, ਜੋ ਕਿ 115% x 9,125 ਕਿਲੋ = 10,493 ਕਿੱਲੋ (ਲੱਗਭੱਗ 10 ਟੰਨ) ਤਾਜ਼ਾ ਸਾਈਲੇਜ਼ ਪ੍ਰਤੀ ਗਾਂ 365 ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਹੋਵੇਗਾ।

• ਸਾਇਲੋ ਲਈ ਜਗ੍ਹਾ ਦੀ ਲੋੜ:

ਸਾਈਲੇਜ਼ ਦੀ ਘਣਤਾ 18 ਕਿੱਲੋ/sqft ਹੈ; ਇਸ ਲਈ 10,493 ਕਿੱਲੋ/18 ਕਿੱਲੋ = 582 sqft ਸਾਇਲੋ ਸਮਰੱਥਾ ਪ੍ਰਤੀ ਪਸ਼ੂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

10 ਗਾਂਵਾਂ ਲਈ 365 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਲਈ 50% ਖ਼ੁਰਾਕ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ:

10 x 10,493 ਕਿੱਲੋ = 1,04,930 ਕਿੱਲੋ ਸਾਈਲੇਜ਼ ਅਤੇ

10 x 582 sqft = 5820 sqft ਸਾਇਲੋ ਜਗ੍ਹਾ।

ਇਸ ਲਈ, ਇੱਕ ਬੰਕਰ ਸਾਇਲੋ ਜੋ 50 ਫ਼ੁੱਟ ਲੰਬਾ, 15 ਫ਼ੁੱਟ ਚੌੜਾ ਅਤੇ 8 ਫ਼ੁੱਟ ਉੱਚਾ ਹੋਵੇ, ਉਹ ਕਾਫ਼ੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਲਈ ਥੋੜ੍ਹਾ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਸਥਿਰ ਸਾਇਲੋ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।

ਸਾਇਲੋ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ 

ਸਾਇਲੋ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਠੀਕ ਥਾਂ ਦੀ ਚੋਣ

ਸਾਇਲੋ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਥਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਠੀਕ ਥਾਂ ’ਤੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸਾਇਲੋ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਚੰਗਾ ਸਾਈਲੇਜ਼ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਰੱਖ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਥਾਂ ਉੱਚੀ ਅਤੇ ਸੁੱਕੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਜਿੱਥੇ ਸਾਇਲੋ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਹ ਜਗ੍ਹਾ ਟਰੈਕਟਰ, ਟਰਾਲੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਲਈ ਆਸਾਨ ਆਵਾਜਾਈ ਵਾਲੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਸਾਇਲੋ ਕਿਸੇ ਖ਼ਾਦ ਜਾਂ ਗੋਬਰ ਪਿੱਟ ਤੋਂ ਦੂਰ ਬਣਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਕੋਈ ਵੀ ਗੰਦਗੀ ਜਾਂ ਜਹਿਰੀਲਾ ਪਦਾਰਥ ਸਾਈਲੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਨਾ ਪਹੁੰਚੇ। ਨਾਲ ਹੀ, ਥਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਵਧੀਆ ਨਿਕਾਸੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਵਾਧੂ ਨਮੀ ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਸਾਇਲੋ ਵਿੱਚ ਨਾ ਜਾਵੇ। ਸੋਚ-ਸਮਝ ਕੇ ਕੀਤੀ ਚੋਣ ਸਾਇਲੋ ਦੀ ਮਿਆਦ ਅਤੇ ਸਾਈਲੇਜ਼ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਬਣਾਏ ਰੱਖਦੀ ਹੈ।

ਬੰਕਰ ਸਾਇਲੋ 

ਬੰਕਰ ਸਾਇਲੋ ਸਾਈਲੇਜ਼ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਆਧਾਰਤ ਗੋਦਾਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਇਲੋ ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ ਸੀਮੈਂਟ ਜਾਂ ਇੱਟਾਂ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਨਾਲ ਅਤੇ ਪੱਕੀ ਜਾਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਤ੍ਹਾ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਤੇ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੱਕੀ ਨੂੰ ਕੱਟ ਕੇ, ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੁਤਰ ਕੇ ਬੰਕਰ ਸਾਇਲੋ ਵਿੱਚ ਪਤਲੀਆਂ ਪਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹਰ ਪਰਤ ਨੂੰ ਟ੍ਰੈਕਟਰ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਬਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਹਵਾ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਜਾਵੇ। ਸਾਇਲੋ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਤੇ ਮੋਟੀ ਪਲਾਸਟਿਕ ਚਾਦਰ ਰੱਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਭਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਇਲੋ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਪਲਾਸਟਿਕ ਚਾਦਰ ਨਾਲ ਢੱਕ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉੱਤੇ ਟਾਇਰਾਂ ਜਾਂ ਰੇਤੇ ਨਾਲ ਭਰੀਆਂ ਬੋਰੀਆਂ ਰੱਖੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਚਾਦਰ ਹਿੱਲੇ ਨਾ ਅਤੇ ਅੰਦਰ ਹਵਾ ਨਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਹ ਸਾਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਔਕਸੀਜਨ ਤੋਂ ਰਹਿਤ (anaerobic) ਪਰਿਸਥਿਤੀ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੱਕੀ ਦਾ ਸਾਈਲੇਜ਼ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫਰਮੈਂਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬੰਕਰ ਸਾਇਲੋ ਮੱਕੀ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਸੰਭਾਲਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਿਤ, ਘੱਟ ਲਾਗਤ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਆਸਾਨ ਢੰਗ ਹੈ ਜੋ ਡੇਅਰੀ ਪਸ਼ੂਆਂ ਲਈ ਸਾਲ ਭਰ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਚਾਰਾ ਉਪਲੱਬਧ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਸਾਇਲੋ ਦਾ ਆਕਾਰ ਅਤੇ ਗਿਣਤੀ

ਸਾਇਲੋ ਦਾ ਆਕਾਰ ਅਤੇ ਗਿਣਤੀ ਤੁਹਾਡੇ ਡੇਅਰੀ ਫਾਰਮ ’ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਖ਼ੁਰਾਕ ਦੀ ਲੋੜ ਅਤੇ ਸਾਈਲੇਜ਼ ਨੂੰ ਕਿੰਨੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸੰਭਾਲਣਾ ਹੈ, ਇਸ ’ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲੋੜ ਦੇ ਅਧਾਰ ’ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸਾਇਲੋ ਜਾਂ ਦੋ ਛੋਟੇ ਸਾਇਲੋ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਵੱਡਾ ਸਾਇਲੋ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰਾ ਸਾਈਲੇਜ਼ ਇਕੱਠਾ ਸੰਭਾਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰਾ ਸਾਈਲੇਜ਼ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸਾਇਲੋ ਵਿੱਚ ਨਾ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਜੋ ਨੁਕਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਣ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਨੂੰ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।  ਹਰ ਸਾਇਲੋ ਦੀ ਲੰਬਾਈ, ਚੌੜਾਈ ਅਤੇ ਡੂੰਗਾਈ ਇਸ ਗੱਲ ’ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨੀ ਮਾਤਰਾ ਰੋਜ਼ ਖ਼ਪਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ। ਇਹ ਵੀ ਯਾਦ ਰੱਖੋ ਕਿ ਸਾਇਲੋ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਇੱਕ ਫੁੱਟ ਮੋਟੀ ਪਰਤ ਹਟਾਉਣੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਸਾਈਲੇਜ਼ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸਹੀ ਬਣਿਆ ਰਹੇ।

ਢੇਰ ਸਾਇਲੋ 

ਢੇਰ ਸਾਇਲੋ ਵਿੱਚ ਮੱਕੀ ਨੂੰ ਕੁਤਰ ਕੇ ਖੁੱਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਢੇਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਕੱਤਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਢੇਰ ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਉੱਚੀ, ਸੁੱਕੀ ਅਤੇ ਨਿਕਾਸੀ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਤੇ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੁਤਰੀ ਹੋਈ ਮੱਕੀ ਨੂੰ ਪਤਲੀਆਂ ਪਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾ ਕੇ ਟਰੈਕਟਰ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਭਾਰੀ ਵਸਤੂ ਨਾਲ ਦਬਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਹਵਾ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਜਾਵੇ। ਫਿਰ ਸਾਰਾ ਢੇਰ ਮੋਟੀ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਚਾਦਰ ਨਾਲ ਢੱਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉੱਪਰ ਟਾਇਰ ਜਾਂ ਰੇਤੇ ਦੀਆਂ ਬੋਰੀਆਂ ਰੱਖ ਕੇ ਹਵਾ ਅੰਦਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਰੋਕੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਢੇਰ ਸਾਇਲੋ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਖਾਸੀਅਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਲਈ ਕੰਧਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ, ਇਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਛੋਟੇ ਪੱਧਰ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਆਸਾਨ ਅਤੇ ਸਸਤਾ ਢੰਗ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਢਕਣ ਅਤੇ ਦਬਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਬੰਕਰ ਸਾਇਲੋ ਵਾਂਗ ਹੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਢੇਰ ਸਾਇਲੋ ਦੀ ਲਾਗਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਬੰਕਰ ਸਾਇਲੋ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵੱਧ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। 

ਵੱਛੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਸੰਕੇਤ 

ਪਾਣੀ ਦਾ ਡਿੱਗਦਾ ਪੱਧਰ ਖ਼ਤਰੇ ਦੀ ਘੰਟੀ: ਕਾਹਨ ਸਿੰਘ ਪਨੂੰ

ਖ਼ੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ

ਡੇਅਰੀ ਪਸ਼ੂਆਂ ਲਈ ਪਾਣੀ ਦਾ ਮਹੱਤਵ